FDA: Không có loại thuốc lá điện tử nào an toàn để cai nghiện thuốc lá

Thuốc lá điện tử là sản phẩm dùng thay thế cho thuốc lá truyền thống, với công dụng được quảng cáo là hỗ trợ cai nghiện thuốc lá. Sản phẩm này đã có mặt trên thị trường khoảng 1 thập kỷ và được nhiều người sử dụng. Tuy nhiên, hiệu quả và độ an toàn của nó vẫn là vấn đề đang tranh cãi. Trong bài viết này, Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy (trungtamthuoc.com) xin gửi đến bạn đọc những thông tin chi tiết về thuốc lá điện tử có hại như thế nào. 

1 Giải đáp: Sử dụng thuốc lá điện tử hại như thế nào?

Một số tổ chức Y khoa đã có những thông báo lo ngại về những bằng chứng ngày càng rõ ràng về tác động của thuốc lá điện tử với sức khỏe. Đặc biệt là nguy cơ tổn thương phổi và nguy cơ trên tim mạch. Đặc biệt, tác hại của thuốc lá điện tử với học sinh là vấn đề cần quan tâm, khi hiện nay các em đã tiếp xúc với sản phẩm này quá sớm. 

1.1 Sử dụng thuốc lá điện tử có thể gây tổn thương phổi nghiêm trọng

Vào tháng 1 năm 2018, Viện Hàn lâm Khoa học, Kỹ thuật và Y học Quốc gia đã công bố một báo cáo nghiên cứu đồng thuận sau khi xem xét hơn 800 nghiên cứu khác nhau. Trong báo cáo, các chuyên gia đã chỉ ra rằng: sử dụng thuốc lá điện tử gây ra những rủi ro nhất định về sức khỏe vì chúng chứa các chất có khả năng gây độc. Đã có bằng chứng (ở mức vừa phải) cho thấy, thanh thiếu niên sử dụng thuốc lá điện tử có nguy cơ bị ho và thở khò khè cũng như gia tăng các đợt cấp của bệnh hen suyễn.

• Một nghiên cứu từ Đại học North Carolina đã phát hiện ra rằng hai thành phần chính có trong thuốc lá điện tử - Propylene glycol và vegetable Glycerin - là chất độc đối với tế bào và nồng độ càng cao thì độc tính càng cao.
• Thuốc lá điện tử tạo ra một số hóa chất nguy hiểm bao gồm acetaldehyde, acrolein và formaldehyde. Những aldehyd này có thể là nguyên nhân gây ra bệnh phổi, cũng như bệnh tim mạch.
• Thuốc lá điện tử cũng chứa acrolein, một hoạt chất có trong các loại thuốc diệt cỏ. Nó có thể gây tổn thương phổi cấp tính và bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính thậm chí có thể gây ra bệnh hen suyễn và ung thư phổi. ^[1]

1.2 Các chất gây độc có trong thuốc lá điện tử

Các nghiên cứu về thuốc lá điện tử vẫn còn khiêm tốn và các nhà khoa học vẫn đang tìm hiểu về ảnh hưởng của chúng với sức khỏe. Mặc dù lượng chất độc có trong thuốc lá điện tử ít hơn thuốc lá truyền thống nhưng vẫn đủ để gây ra nhiều tác hại cho sức khỏe. 

• Nicotin: Thuốc lá điện tử vẫn chứa một lượng nicotin nhất định có khả năng gây nghiện. Nicotin là chất độc đối với trí não của thanh thiếu niên nghiện hút thuốc, đối với thai nhi đang phát triển. 
• Buồng đốt của thuốc lá điện tử là nơi chứa nhiều chất độc bao gồm: nicotine, các hạt siêu mịn, hương liệu như diacetyl ( một chất hóa học có liên quan đến bệnh phổi nghiêm trọng), các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi như benzen, hóa chất gây ung thư và các kim loại nặng, như như niken, thiếc và chì. Tuy nhiên, buồng đốt của thuốc lá điện tử thường chứa ít hóa chất độc hại hơn so với khói từ các sản phẩm thuốc lá truyền thống khi bị đốt cháy. 

1.3 Thuốc lá điện tử có thể gây ra tổn thương ngoài ý muốn

Đã có một số trường hợp được báo cáo về việc thuốc lá điện tử phát nổ hoặc bắt lửa. Điều này được giải thích lá do pin của sản phẩm bị lỗi và gây nổ khi đang được sạc. Một số người đã bị thương khá nghiêm trọng khi thuốc lá điện tử phát nổ. 

Ngoài ra, việc tiếp xúc với một lượng lớn nicotin trong thời gian ngắn có thể gây ngộ độc cấp tính. Đã ghi nhận một số trường hợp trẻ em và người già đã bị nhiễm độc khi nuốt, hít phải hoặc tiếp xúc với nicotin qua da, mắt. 

2 Thuốc lá điện tử có an toàn hơn thuốc lá truyền thống không?

So với thuốc lá truyền thống, thì thuốc lá điện tử được nhận định là ít gây hại hơn. Vì bình xịt của thuốc lá điện tử thường chứa ít hóa chất gây độc hơn so với khói thuốc lá truyền thống (có chứa tới 7000 hóa chất độc hại). Thuốc lá điện tử không tạo ra hắc ín hoặc carbon monoxide, hai trong số những nguyên tố có hại nhất trong khói thuốc lá.

Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là thuốc lá điện tử vô hại hoặc an toàn với người sử dụng. Vì nó vẫn có chứa một lượng chất độc khổng lồ và có khả năng làm tổn thương các cơ quan, chẳng hạn như nicotin, các tác nhân gây ung thư, kim loại nặng, các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi,... ^[2]

Đã có một đợt bùng phát các ca tổn thương phổi và tử vong liên quan đến việc sử dụng thuốc lá điện tử. Vào tháng 2 năm 2020, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) đã xác nhận 2.807 trường hợp bị tổn thương phổi do sử dụng thuốc lá điện tử và trong số đó, 68 trường hợp tử vong.

Một số trường hợp gặp nguy hiểm về sức khỏe khi sử dụng thuốc lá điện tử là do họ đã sử đổi thiết bị hoặc sử dụng các loại tinh dầu chưa được kiểm duyệt về độ an toàn. 

3 Thuốc lá điện tử có gây nghiện không?

Hiện tượng hút thuốc lá điện tử ở giới trẻ đang trở nên phổ biến. Nhiều người sử dụng thuốc lá điện tử với mong muốn cai thuốc lá truyền thống. Tuy nhiên, thuốc lá điện tử vẫn có khả năng gây nghiện cao vì chúng vẫn có chứa nicotin. Nó khiến bạn thèm hút thuốc và xuất hiện các triệu chứng cai nghiện thuốc lá nếu bạn không hút thuốc trong thời gian dài. 

Thậm chí, một số nhà nghiên cứu đã nói rằng, người sử dụng thuốc lá điện tử có thể còn nhận được nhiều nicotin hơn khi hút thuốc lá truyền thống. Đó là vì thuốc lá điện tử có thể điều chỉnh được lượng nicotin hút vào và có nhiều loại tinh dầu với nồng độ nicotin khác nhau. 

4 Sử dụng thuốc lá điện tử có giúp cai nghiện thuốc lá không?

Từ khi được tung ra thị trường, thuốc lá điện tử đã được quảng cáo là sản phẩm hỗ trợ cai nghiện thuốc lá rất tốt và êm dịu, người cai nghiện không phải chịu những triệu chứng nặng nề của quá trình cai thuốc. Tuy nhiên, điều này không hoàn toàn đúng.

Tại Vương quốc Anh, hàng ngàn người cho biết, họ đã ngừng hút thuốc với sự trợ giúp của thuốc lá điện tử. Một đánh giá năm 2021 cho thấy những người sử dụng thuốc lá điện tử để bỏ thuốc lá, có thể có khả năng thành công cao gấp đôi so với những người sử dụng các sản phẩm thay thế nicotin khác, chẳng hạn như miếng dán hoặc kẹo cao su.

Sử dụng thuốc lá điện tử có thể giúp bạn kiểm soát cơn thèm nicotin. Tuy nhiên, nó chỉ thực sự hiệu quả khi bạn quyết tâm bỏ thuốc lá và sử dụng thuốc lá điện tử ở mức nicotin phù hợp. 

Một nghiên cứu gần đây cho thấy hầu hết những người có ý định sử dụng thuốc lá điện tử để từ bỏ cơn nghiện nicotin cuối cùng lại tiếp tục sử dụng đồng thời thuốc lá truyền thống và thuốc lá điện tử. Hơn nữa, đã có nhiều trường hợp phải nhập viện để điều trị tổn thương phổi do sử dụng thuốc lá điện tử. Các chuyên gia nhận định rằng, thuốc lá điện tử không phải là công cụ giúp chúng ta bỏ hút thuốc lá tốt nhất. 

Thuốc lá điện tử vẫn chứa nicotin và nhiều chất độc khác. Ngoài việc gây nghiện, nicotin còn là một chất độc hại. Nó gây tăng huyết áp, tăng nồng độ adrenalin, tăng nhịp tim và tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.^[3]

Về vấn đề này, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ nói rằng, không có bất kỳ loại thuốc lá điện tử nào an toàn và hiệu quả trong việc giúp người nghiện hút thuốc bỏ thuốc lá. Vì vậy, người sử dụng cần cân nhắc lợi ích và rủi ro trước khi quyết định sử dụng thuốc lá điện tử. ^[4]

5 Bộ trưởng Y tế  đề nghị Quốc hội cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng

Hiện nay số lượng người sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng ngày càng gia tăng, đặc biệt trong giới trẻ, tiềm ẩn nhiều tác hại ảnh hưởng đến sức khoẻ. Các nghiên cứu đã cho thấy thuốc hậu quả về sức khoẻ mà thuốc lá điện tử mang lại cũng tương tự  như thuốc lá thông thường.

Tại phiên họp Quốc hội ngày 11/11/2024, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đã đưa ra 2 mẫu thuốc lá điện tử được sản xuất bắt mắt, thu hút và khẳng định rằng: "Chúng tôi cũng mang đến đây một số hình ảnh liên quan tới thuốc lá điện tử. Chúng tôi cũng đã có báo cáo với Ủy ban Xã hội về thuốc lá điện tử có nhiều hình thức bắt mắt. Ai có thể hình dung đây là điếu thuốc lá điện tử không. Những sản phẩm này được đưa ra thị trường với tính hấp dẫn, thu hút giới trẻ rất nhiều".

Ngoài ra, Bộ trưởng Y tế cho biết, Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá đã triển khai cách đây hơn 10 năm và tại thời điểm đó chưa xuất hiện các loại thuốc lá mới như thuốc lá điện tử hay thuốc lá nung nóng. Do đó, tỷ lệ số người mắc bệnh do thuốc lá tăng dần theo thời gian, đặc biệt là giới trẻ.

Ngày 29/9/2024 tại phiên họp Quốc hội trẻ em giả định, có sự tham gia của 306 em, thì 100% các em đã đồng ý đề xuất cấm hút thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Như vậy Bộ trưởng Y tế mong muốn Quốc hội xem xét đưa ra nghị quyết đề xuất cấm hút thuốc lá điện tử, thuốc lá nong nóng dựa trên nguyện vọng của người dân.

>>> Xem thêm: Bạo Lực Học Đường - Vết Cắt Ảnh Hưởng Đến Tâm Lý Và Sức Khoẻ Của Trẻ

6 Thuốc lá điện tử có an toàn với phụ nữ có thai không?

Một vài nghiên cứu đã được thực hiện để kiểm chứng mức độ an toàn của thuốc lá điện tử đối với thai kỳ. Nhưng các bằng chứng vẫn chưa rõ ràng và các nhà khoa học vẫn chưa biết chắc chắn thuốc lá điện tử có gây hại cho em bé hay không?

Tuy nhiên, các chuyên gia lo ngại, lượng nicotin trong khi sử dụng có thể ảnh hưởng đến não bộ và thể chất của thai nhi. Vì thế, nếu đang mang thai, tốt nhất không nên sử dụng thuốc lá điện tử. Thay vào đó, có thể sử dụng các sản phẩm thay thế nicotin (NRT) như miếng dán, kẹo Cao Su để hạn chế cơn thèm thuốc. 

Tóm lại, thuốc lá điện tử có thể mang lại lợi ích cho người trưởng thành (không mang thai) muốn bỏ hút thuốc. Tuy nhiên, bạn không nên lạm dụng thuốc lá điện tử và nên chủ động kết hợp thêm các phương pháp khác để tăng hiệu quả cai nghiện thuốc lá.

Tài liệu tham khảo