Thuốc tránh thai hàng ngày đẹp da giảm cân có gây vô sinh không?

Thuốc tránh thai hàng ngày là loại thuốc không kê đơn được sử dụng khá phổ biến. Khoảng 40-50% phụ nữ độ tuổi từ 15 đến 44 cho biết họ lựa chọn thuốc tránh thai hàng ngày như một biện pháp bảo vệ an toàn và tiện lợi. Trong bài viết này, Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy (trungtamthuoc.com) xin gửi đến bạn đọc những thông tin chi tiết về thuốc tránh thai hàng ngày.

1 Thuốc tránh thai hàng ngày là gì?

Thuốc tránh thai hàng ngày là loại thuốc có chứa các hoạt chất tương tự như nội tiết tố của buồng trứng (Estrogen và Progestin, hoặc chỉ có Progestin), được sử dụng cho phụ nữ để giảm khả năng thụ thai. Theo Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), thuốc tránh thai hàng ngày là một phương pháp ngừa thai hiệu quả với tỷ lệ thành công lên trên 91% (tức là khoảng 100 phụ nữ sử dụng thì khoảng 9 người có thể mang thai).

Viên thuốc tránh thai đầu tiên, Evenoid, được giới thiệu vào năm 1955 bởi nhà khoa học Gregory Pincus. Và đến năm 1960, viên thuốc này mới thực sự được FDA chấp thuận và cho sử dụng. Qua 50 năm, đã có rất nhiều thay đổi trong việc sử dụng thuốc tránh thai như: giảm liều lượng ethinyl Estradiol (≤ 35 microgam), không còn sử dụng Mestranol, nhiều thế hệ mới Progestins ra đời,...

Hiện nay, viên uống tránh thai hàng ngày được sử dụng nhiều vì những lý do sau:

• Hiệu quả tránh thai tốt: Nếu uống thuốc tránh thai hàng ngày đúng cách và đầy đủ hiệu quả ngừa thai có thể đạt từ 91-99%. 
• Có hiệu quả tránh thai nhanh chóng: Nếu sử dụng vào đầu chu kỳ kinh nguyệt, hiệu quả tránh thai có thể đạt được ngay từ những ngày đầu dùng thuốc. 
• Đây là phương pháp đơn giản, dễ sử dụng và không làm cản trở hoạt động tình dục.
• Ít ảnh hưởng đến khả năng mang thai: Khi ngừng dùng thuốc, phụ nữ sẽ có khả năng thụ thai.
• Có thể giúp điều hòa kinh nguyệt ở những phụ nữ bị rong kinh hoặc rối loạn kinh nguyệt nặng.

2 Cơ chế hoạt động của thuốc tránh thai hàng ngày

2.1 Nguyên lý tránh thai nội tiết

Các loại thuốc tránh thai thường được bào chế và sử dụng dựa trên nguyên tắc sau:

• Để đạt được hiệu quả ngừa thai thì cần có một lượng lớn Estradiol ngoại sinh được đưa vào cơ thể để phong tỏa quá trình tiết hormone kích thích nang trứng (FSH), từ đó tạo ra một chu kỳ không có nang noãn vượt trội. 
• Bên cạnh đó, cần đưa Progestin ngoại sinh vào để ngăn chặn sự xuất hiện của đỉnh LH (hormone tạo hoàng thể), từ đó tạo ra một chu kỳ không phóng noãn.
• Lượng Progestin phải đưa vào đúng thời điểm và đủ thời gian để ngăn chặn sự làm tổ của phôi nếu có sự thụ tinh. 

Để tăng nồng độ Estrogen, các hoạt chất được tạo ra, khi đưa vào cơ thể trở thành những phân tử Estradiol phải được giữ nguyên được cấu trúc và chức năng sinh học. Cho đến hiện tại, 17-α ethinyl Estradiol (chống được hiện tượng chuyển hóa qua gan lần đầu và tái sử dụng trong chu trình gan ruột) trở thành loại Estrogen phù hợp nhất đạt được hiệu quả tránh thai qua đường uống.

Tuy nhiên, ethinyl Estradiol có thể làm tăng nguy cơ huyết khối và huyết khối tĩnh mạch dẫn đến các bệnh lý tim mạch tiềm ẩn. Người ta thấy rằng, với lượng ethinyl Estradiol ≤ 35 microgam thì nguy cơ huyết khối không tăng lên. Nhưng nếu tiếp tục giảm ethinyl Estradiol xuống mức dưới 20 microgam thì không đạt được hiệu quả ngăn chặn phóng noãn, ngăn chặn hình thành nang noãn vượt trội. 

Về Progesterone, đây là hormone không thể thay thế trong các liệu pháp tránh thai nội tiết. Tuy nhiên, nó có thể ảnh hưởng lên chuyển hóa glucid và lipid. 

2.2 Cơ chế tránh thai

• Tác dụng tại trung ương

Khi Estrogen ngoại sinh được đưa vào cơ thể với nồng độ cao, sẽ hình thành cơ chế điều hòa ngược ức chế bài tiết FSH-RH và LH-RH. Do đó không đạt được nồng độ và tỷ lệ hormone thích hợp cho sự phóng noãn và các tế bào nang trứng phát triển. Điều này có nghĩa là buồng trứng sẽ không giải phóng trứng mỗi tháng 

• Tác dụng tại ngoại biên

Progesteron ngoại sinh làm thay đổi dịch nhầy cổ tử cung và pH của âm đạo khiến tinh trùng khó hoạt động (giảm khả năng di chuyển và thâm nhập của tinh trùng), đồng thời làm niêm mạc nội mạc tử cung kém phát triển (gây mỏng và teo) khiến trứng không làm tổ được. 

Tuy nhiên, thuốc tránh thai chỉ chứa Progestin cũng có khả năng ngăn ngừa sự rụng trứng. Vì thế, đối với thuốc tránh thai hàng ngày, hormone Progesterone chịu trách nhiệm chính trong việc ngừa thai. 

3 Phân loại thuốc tránh thai hàng ngày

Hiện nay, theo thành phần hoạt chất thì thuốc tránh thai hàng ngày được chia thành 2 loại chính là thuốc tránh thai kết hợp và thuốc tránh thai chỉ chứa Progestin.

3.1 Thuốc tránh thai kết hợp

Là thuốc có chứa các dạng tổng hợp của hormone Estrogen (thường là ethinyl Estradiol) và progesterone (bao gồm Levonorgestrel, Desogestrel, Drospirenone,...). Mỗi viên thuốc có hoạt tính đều có chứa Estrogen và progesteron, nhưng tỷ lệ của 2 thành phần này có thể thay đổi tùy theo loại viên 1 pha, 2 pha hoặc 3 pha.

Một vỉ thuốc tránh thai kết hợp thường có 21 hoặc 28 viên. Vỉ thuốc 28 viên thường có 7 viên thuốc không chứa kích thích tố hoặc chỉ chứa Sắt và axit folic. 

Ngoài ra, thuốc tránh thanh kết hợp cũng có sẵn ở dạng chu kỳ kéo dài (với 84 viên hoạt chất sử dụng trong vòng 12 tuần và sau đó là 7 viên giả dược) hoặc dạng sử dụng liên tục không có viên giả dược. Tuy nhiên, những dạng này thường chỉ dùng trong trường hợp đặc biệt và cần tham khảo ý kiến bác sĩ. 

Các biệt dược phổ biến của thuốc tránh thai kết hợp bao gồm: Rigevidon, Drosperin, Triquilar Bayer, Marvelon, Estraceptin,...

3.2 Thuốc tránh thai chỉ chứa Progestin

Thuốc tránh thai chỉ chứa Progestin (progesterone tổng hợp) là loại thuốc không chứa Estrogen và thường được gọi là minipill. 

Với thuốc tránh thai chỉ chứa Progestin, vỉ thuốc thường có 28 viên và được chia làm 2 loại. Đối với loại thứ nhất (chứa hoạt chất Norethindrone), tất cả 28 viên thuốc đều chứa nội tiết tố (tức là không có "tuần giả dược"). Đối với loại thứ hai (chứa Drospirenone), mỗi gói gồm 24 viên nội tiết tố và 4 viên giả dược. Thuốc chứa Drospirenone có thể hiệu quả hơn thuốc norethindrone, nhưng giá thành lại cao hơn.

Các biệt dược phổ biến của thuốc tránh thai chỉ chứa Progestin: Avalo, Ase Avalo,...

3.3 Phân loại theo thế hệ

Kể từ năm 1955 đến nay, đã có nhiều dạng cải tiến của thuốc tránh thai hàng ngày ra đời với nhiều dạng hoạt chất khác nhau. Cấu trúc phân tử, liều dùng và cách phối hợp các hoạt chất đã được thay đổi để nâng cao hiệu quả và giảm tối đa các tác dụng không mong muốn. 

4 Tác dụng dược lý của thuốc tránh thai hàng ngày

Thuốc tránh thai hàng ngày cung cấp một lượng hormone ngoại sinh lớn nên có tác động trên nhiều cơ quan của cơ thể:

• Trên buồng trứng: Ức chế khiến nang trứng không phát triển trong thời gian dài có thể dẫn đến teo buồng trứng
• Trên tử cung: quá sản, polyp
• Trên vú: kích thích, nở vú
• Trên máu: huyết khối tắc mạch
• Trên gan: Vàng da, ứ mật,...
• Trên chuyển hóa lipid, glucid: Tăng TG, tăng cholesterol, tăng HDL, giảm LDL.
• Trên da: rối loạn sắc tố, tăng bã nhờn, trứng cá.

5 Thuốc tránh thai hàng ngày có hiệu quả không?

Nếu sử dụng đúng cách và đúng liều liều lượng, hiệu quả ngừa thai của thuốc tránh thai hàng ngày là rất tốt, trong khoảng 91-99%. Đặc biệt, trong năm đầu tiên sử dụng, hiệu quả tránh thai có thể đạt tới 99%.

Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả tránh thai tối đa, thuốc tránh thai hàng ngày phải được uống trong cùng 1 thời điểm mỗi ngày, đặc biệt là với thuốc tránh thai chỉ chứa Progestin. Điều này để đảm bảo nồng độ hormon trong cơ thể luôn ở mức ổn định giống với sinh lý. 

Công dụng của thuốc có thể giảm đi nếu bạn đang bị tiêu chảy hoặc nôn mửa. Ngoài ra, có một số loại thuốc có thể làm cho thuốc tránh thai kém hiệu quả hơn, bao gồm: Rifampin, efavirenz, Carbamazepine, Levonorgestrel,...

6 Liều dùng và cách uống thuốc tránh thai hàng ngày theo mũi tên

Thuốc ngừa thai hằng ngày thường được chia đều mỗi ngày 1 viên theo chu kỳ kinh nguyệt để tăng tính tuân thủ điều trị. Tuy nhiên, cách dùng có thể khác nhau giữa các nhóm thuốc. Chẳng hạn như:

6.1 Thuốc tránh thai kết hợp 

Thuốc tránh thai kết hợp có loại 21 viên, 24 viên hoặc 28 viên theo chu kỳ hàng tháng. Ngoài ra còn có loại 91 viên theo chu kỳ kéo dài 13 tuần. Với tất cả các dạng này, nên uống mỗi ngày 1 viên vào cùng 1 thời điểm trong ngày. 

Bên cạnh đó, việc bắt đầu sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày cũng cần chú ý:

• Bắt đầu uống vào ngày đầu tiên của chu kỳ: Đối với người bình thường, đây được coi là chiến lược tốt nhất vì nó đạt được hiệu quả tránh thai nhanh chóng ngày từ những ngày đầu sử dụng. 
• Bắt đầu uống vào bất kỳ ngày nào: Với cách này, rủi ro thụ thai có thể tồn tại trong khoảng 7 ngày đầu tiên. Vì thế, trong thời gian này nếu có quan hệ tình dục thì nên sử dụng thêm một biện pháp bảo vệ khác.
• Sau khi sảy thai hoặc phá thai: Sau khi phá thai hoặc mất thai trong khoảng 2 tam cá nguyệt đầu tiên, nếu muốn tránh thai thì nên sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày trong vòng 7 ngày đầu tiên. 
• Sau khi sinh: Tốt hơn không nên sử dụng thuốc tránh thai kết hợp trong vòng 21 ngày đầu sau khi sinh, vì nguy cơ thuyên tắc mạch (VTE). Đặc biệt, phụ nữ có những yếu tố nguy cơ tim mạch cao hơn không nên dùng thuốc tránh thai kết hợp trong 42 ngày đầu sau sinh. Chẳng hạn như: phụ nữ từ 35 tuổi trở lên, BMI 30 kg/m, hút thuốc, tiền sản giật, bất động, huyết khối, truyền máu khi sinh, bệnh cơ tim chu sinh, tiền sử thuyên tắc mạch, xuất huyết sau sinh hoặc sinh mổ.
• Phụ nữ đang cho con bú: Không sử dụng thuốc tránh thai kết hợp trong ít nhất 42 ngày đầu tiên sau sinh đối với phụ nữ cho con bú. Vì lượng hormone trong thuốc có thể ảnh hưởng đến quá trình tiết sữa. Ở trẻ bú mẹ, một số trường hợp có biểu hiện vú to được báo cáo chủ yếu là do sử dụng Estrogen liều cao. Tuy nhiên tình trạng này có thể phục hồi được. Ngoài ra, WHO khuyến cáo nên đánh giá rủi ro và lợi ích nếu muốn sử dụng thuốc tránh thai kết hợp trong khoảng thời gian từ 6 tuần đến 6 tháng sau khi sinh ở phụ nữ đang cho con bú.

6.2 Thuốc tránh thai chỉ chứa Progestin

Thuốc tránh thai chỉ chứa Progestin hầu hết là vỉ 28 viên với liều lượng mỗi ngày 1 viên. Lưu ý, nên uống thuốc vào cùng một thời điểm trong ngày (sai lệch nhiều nhất 3 giờ) để đạt được hiệu quả tránh thai tối đa.

Có thể uống thuốc tránh thai chỉ chứa Progestin vào bất kỳ ngày nào trong chu kỳ kinh nguyệt. Tuy nhiên có một số lưu ý:

• Nếu sử dụng thuốc trong vòng 5 ngày đầu tiên của chu kỳ kinh nguyệt: Nên sử dụng thêm biện pháp tránh thai dự phòng trong vòng 48 giờ đầu tiên từ khi uống thuốc.
• Nếu bắt đầu sử dụng thuốc sau 5 ngày đầu tiên của chu kỳ kinh nguyệt: Nên sử dụng thêm biện pháp tránh thai dự phòng trong chu kỳ đầu tiên.

7 Tác dụng phụ của thuốc tránh thai hàng ngày

Câu hỏi Uống thuốc tránh thai hàng ngày có hại không là thắc mắc chung của nhiều người. Thì thuốc tránh thai hàng ngày có thể ảnh hưởng đến khả năng bài tiết và nồng độ hormone của cơ thể, từ đó dẫn đến các tác dụng phụ khác nhau. Tuy nhiên, những ảnh hưởng này thường không nghiêm trọng và sẽ hết trong vòng 2-3 tháng.

7.1 Chảy máu giữa các kỳ kinh

Đối với những người mới sử dụng thuốc tránh thai, có thể gặp phải tình trạng ra máu đột ngột ở âm đạo giữa các kỳ kinh nguyệt. Lượng dịch tiết ra có thể có màu đỏ hoặc màu nâu. Đây là một trong những tác dụng phụ phổ biến nhất khi sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày. 

Các chuyên gia giải thích hiện tượng này là do cơ thể đang điều chỉnh lại mức độ hormone và tử cung đang điều chỉnh để lớp lót trở nên mỏng hơn khi có sự xuất hiện của các hormone ngoại sinh. 

Việc uống thuốc đúng theo chỉ định và uống đúng vào cùng một thời điểm mỗi ngày, có thể giúp ngăn ngừa tình trạng chảy máu giữa các kỳ kinh.

7.2 Buồn nôn

Một số người thường cảm thấy buồn nôn nhẹ trong lần đầu uống thuốc tránh thai hàng ngày. Nhưng hiện tượng này thường giảm dần vào những ngày tiếp theo. 

Có thể uống thuốc cùng với thức ăn hoặc uống trước khi ngủ để giảm buồn nôn. Nếu triệu chứng buồn nôn trở nên nghiêm trọng hoặc kéo dài trong vài tháng, nên ngừng sử dụng thuốc và nói chuyện với bác sĩ. 

7.3 Căng tức ngực

Uống thuốc tránh thai hàng ngày có thể tăng độ nhạy cảm của vú, gây đau hoặc căng tức ngực. Bên cạnh đó, lượng hormone ngoại sinh có thể khiến ngực to ra. Khi đó, có thể lựa chọn các loại áo ngực chất lượng hơn giúp giảm cảm giác căng tức. 

Tuy nhiên, nếu cảm giác đau ở ngực trở nên dữ dội hoặc có những thay đổi khác ở vú (chẳng hạn như một khối u) thì cần ngừng thuốc và đến bệnh viện để kiểm tra. 

7.4 Nhức đầu và đau nửa đầu

Sự thay đổi nội tiết tố nữ có thể gây ra hoặc làm trầm trọng hơn chứng đau nửa đầu. Tuy nhiên triệu chứng đau đầu có thể phụ thuộc vào liều lượng và loại thuốc, liều thấp thường ít gây ra triệu chứng này. 

Tuy nhiên, nếu chứng đau nửa đầu có liên quan đến hội chứng tiền kinh nguyệt thì việc sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày lại có thể làm giảm cảm giác đau nhức.

7.5 Thay đổi tâm trạng

Nội tiết tố đóng một vai trò quan trọng trong tâm trạng và cảm xúc của một người. Vì thế, những thay đổi về nồng độ hormone do uống thuốc tránh thai có thể ảnh hưởng đến tâm trạng của người phụ nữ. 

Một số nghiên cứu vào năm 2016 trên 1 triệu phụ nữ tại Đan Mạch, cho thấy có mối liên hệ giữa việc sử dụng thuốc tránh thai chứa nội tiết tố và chứng trầm cảm.

7.6 Rối loạn kinh nguyệt

Uống thuốc tránh thai có thể gây ra hiện tượng kinh nguyệt ra ít hoặc mất kinh. Điều này được giải thích là do lượng hormone ngoại sinh đưa vào làm thay đổi hoạt động sinh lý của cơ thể. 

Tuy nhiên, hiện tượng mất kinh có thể là dấu hiệu cảnh báo mang thai. Mặc dù hiệu quả của các thuốc tránh thai hàng ngày rất tốt nhưng vẫn có khả năng mang thai, đặc biệt là khi sử dụng không đúng cách. 

7.7 Giảm ham muốn tình dục

Lượng hormone trong thuốc tránh thai hàng ngày có thể ảnh hưởng đến nhu cầu tình dục ở một số người.

Tuy nhiên, có một số báo cáo rằng, một vài người có thể có ham muốn tình dụ tăng lên khi sử dụng thuốc tránh thai. Do thuốc có thể loại bỏ mọi lo lắng của họ về việc mang thai và giảm một số triệu chứng của hội chứng tiền kinh nguyệt. 

7.8 Thay đổi dịch tiết âm đạo

Những thay đổi về dịch tiết âm đạo (như giảm tiết dịch hoặc thay đổi tính chất của dịch tiết) có thể xảy ra khi uống thuốc tránh thai hàng ngày. 

Nếu việc sử dụng thuốc gây khô âm đạo thì có thể sử dụng thêm các chất bôi trơn khi quan hệ tình dục. Tuy nhiên nếu có những thay đổi về màu sắc hoặc mùi của dịch tiết âm đạo thì đó có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng.

7.9 Giảm chuyển hóa glucid

Trong 6 tháng đầu tiên khi sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày, hormone progesterone ngoại sinh có thể làm giảm chuyển hóa Glucose của cơ thể. Vì thế, nếu bạn bị đái tháo đường, có cần tăng lượng Insulin để điều chỉnh lượng đường trong máu về phạm vi mong muốn.

7.10 Các rủi ro khác

Khi thuốc tránh thai lần đầu tiên được giới thiệu vào những năm 1960, liều lượng của cả hai loại hormone (estrogen và Progestin) đều khá cao. Do đó, đã xảy ra các biến chứng tim mạch, chẳng hạn như huyết áp cao, đau tim, đột quỵ và xuất hiện cục máu đông ở chân hoặc phổi. Tuy nhiên, các loại thuốc tránh thai hàng ngày hiện nay có liều lượng Progestin và Estrogen thấp hơn nhiều, giúp giảm nguy cơ xảy ra các biến chứng này. Do đó, thuốc tránh thai hàng ngày hiện được coi là một lựa chọn đáng tin cậy và an toàn cho hầu hết những người khỏe mạnh, không hút thuốc. Mặc dù vẫn tồn tại rủi ro thấp về nguy cơ xuất hiện cục máu đông dẫn đến các rủi ro về bệnh lý tim mạch.

Theo TS. DS Nguyễn Hoàng Anh - Trung tâm Quốc gia về thông tin thuốc và theo dõi phản ứng có hại của thuốc cho biết: “Hoạt chất Drospirenone có trong thuốc tránh thai hàng ngày Yaz và Yasmin là thành phần có tỉ lệ gây biến cố tim mạch cao nhất. Một người phụ nữ nếu sử dụng thuốc tránh thai có thành phần Drospirenone sẽ có nguy cơ mắc các bệnh huyết khối cao hơn gấp 3 lần so với người bình thường.”

Ngoài ra, uống thuốc tránh thai hàng ngày có thể gây tăng huyết áp ở 4-5% phụ nữ khỏe mạnh và làm tăng huyết áp trầm trọng hơn ở khoảng 9-16% phụ nữ đã bị tăng huyết áp từ trước.

Một số chuyên gia đã bắt đầu nghiên cứu về mối liên quan có thể có giữa việc sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày và nguy cơ mắc ung thư vú. Mặc dù kết quả thu được vẫn còn đối lập nhau nhưng có một số bằng chứng cho thấy những người uống thuốc tránh thai có nguy cơ mắc ung thư vú trong tương lai cao hơn một chút so với những người không uống. Tuy nhiên, rủi ro là khá nhỏ, đặc biệt là ở những người trẻ tuổi. Điều quan trọng là phải cân bằng những rủi ro này với lợi ích của thuốc tránh thai, không chỉ bao gồm ngừa thai mà còn giảm đáng kể nguy cơ ung thư buồng trứng và nội mạc tử cung.

Một rủi ro ngoại lệ khác khi sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày là vấn đề lây truyền bệnh qua đường tình dục (STDs). Những viên thuốc tránh thai không thể bảo vệ bạn khỏi bất kỳ bệnh lây truyền qua đường tình dục nào. Do đó, việc sử dụng bao Cao Su được khuyến khích nếu quan hệ tình dục với người lạ.

Về cơ bản, thuốc tránh thai hàng ngày được đánh giá là an toàn cho hầu hết phụ nữ, ngay cả khi sử dụng lâu dài. Tuy nhiên, nếu bạn lo ngại về các tác dụng phụ hoặc rủi ro với sức khỏe khi sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày, bạn có thể lựa chọn các biện pháp bảo vệ khác như: bao cao su, vòng tránh thai, dụng cụ tử cung, que cấy tránh thai,...

8 Những người không nên uống thuốc tránh thai hàng ngày

CDC và WHO đã đặt ra tiêu chí cho những phụ nữ muốn bắt đầu sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày. Vì thế, một số người có thể thuộc danh sách chống chỉ định của thuốc tránh thai hàng ngày. Cụ thể là:

8.1 Đối với thuốc tránh thai kết hợp

• Không sử dụng thuốc tránh thai kết hợp trong những trường hợp sau:
• Người bị tăng huyết áp không kiểm soát được
• Người hút thuốc (hơn 15 điếu thuốc mỗi ngày) và/ hoặc trên 35 tuổi
• Người có các tình trạng bệnh lý như: ung thư vú, tiền sử bệnh tim thiếu máu cục bộ, đau nửa đầu có triệu chứng, ung thư nội mạc tử cung, xơ gan, u tuyến tế bào gan hoặc u gan ác tính.
• Người có từ hai yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim mạch trở lên như tuổi cao, tiểu đường, tăng huyết áp hoặc hút thuốc

8.2 Đối với thuốc tránh thai chỉ chứa Progestin

• Không sử dụng thuốc tránh thai chỉ chứa Progestin trong những trường hợp sau:
• Phụ nữ nghi ngờ hoặc đã biết có mang thai
• Bệnh nhân bị chảy máu tử cung bất thường không được chẩn đoán
• Bệnh nhân bị hoặc nghi ngờ mắc ung thư vú
• Bệnh gan cấp tính, có khối u gan lành tính hoặc ác tính hoặc xơ gan nặng
• Tiền sử phẫu thuật béo phì
• Người đang dùng một số loại thuốc chống động kinh

9 Mua thuốc tránh thai ở đâu?

Vì thuốc tránh thai hàng ngày cho thấy hiệu quả rất tốt nên để phục vụ chính sách kế hoạch hóa gia đình, đã có các biện pháp để đẩy mạnh như:

• Có thể mua thuốc viên tránh thai uống tại hiệu thuốc mà không cần kê toa.
• Dược sĩ có thể cung cấp thuốc mà không cần thăm khám lâm sàng.

Do vậy, bạn có thể dễ dàng mua được các chế phẩm thuốc tránh thai hàng ngày tại hiệu thuốc trên toàn quốc. Tuy nhiên, cũng từ sự đơn giản và tiện lợi này, phần lớn những người sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày đều không đọc kỹ và làm theo hướng dẫn có trong hộp thuốc. 

10 Giá thuốc tránh thai hàng ngày là bao nhiêu?

Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều loại thuốc tránh thai hàng ngày với mẫu mã và thành phần đa dạng. Do đó mức giá của các thuốc này cũng dao động khá nhiều, trong khoảng từ 60.000 - 400.000 VNĐ cho 1 vỉ. 

Bạn có thể tham khảo mức giá thuốc tránh thai hàng ngày theo bảng dưới đây:

11 Các loại thuốc tránh thai hàng ngày tốt nhất

Về hiệu quả có thể thấy, thuốc tránh thai kết hợp mang lại hiệu quả tránh thai cao hơn so với thuốc tránh thai chỉ chứa Progestin. Tuy nhiên, để lựa chọn thuốc tránh thai hàng ngày tốt nhất phù hợp với người sử dụng, cần cân nhắc trên nhiều yếu tố. Các yếu tố có thể ảnh hưởng đến sự lựa chọn này bao gồm:

• Tình trạng kinh nguyệt của bản thân: Nếu bạn bị chảy máu nhiều hoặc bị rong kinh, bạn nên sử dụng thuốc tránh thai chỉ chứa Progestin thay vì thuốc tránh thai kết hợp. 
• Nếu bạn đang cho con bú: Nên tránh dùng thuốc tránh thai có chứa Estrogen. Vì nó có thể ảnh hưởng đến quá trình bài tiết sữa và ảnh hưởng đến em bé. Những loại thuốc tránh thai hàng ngày cho con bú thường được sử dụng là: Pro Avalo, Newlevo 0.03mg, Embevin 28,...
• Sức khỏe tim mạch của bản thân: Nếu bạn có tiền sử đột quỵ, có cục máu động và/ hoặc huyết khối tĩnh mạch sâu,... bạn nên sử dụng thuốc tránh thai chỉ chứa Progestin để tránh nguy cơ gặp phải các biến cố tim mạch.
• Bệnh lý mãn tính: Nếu bạn đang mắc phải các bệnh lý mãn tính như bệnh tim mạch ung thư vú hoặc ung thư nội mạc tử cung,... bạn không nên sử dụng thuốc tránh thai. 
• Các loại thuốc đang sử dụng: Nếu bạn đang sử dụng kháng sinh hoặc các loại thuốc thảo dược, hãy cân nhắc trước khi sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày. Ngoài ra, một số loại thuốc kháng virus và thuốc điều trị động kinh cũng có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc tránh thai và ngược lại.

12 Giải đáp thắc mắc về thuốc tránh thai hàng hàng ngày

12.1 Uống thuốc tránh thai hàng ngày bao lâu thì quan hệ được?

Đối với thắc mắc về thời gian phát huy tác dụng của thuốc tránh thai hàng ngày, chúng tôi xin cung cấp các thông tin liên quan như sau:

• Đối với thuốc tránh thai kết hợp: Nếu bạn bắt đầu dùng thuốc trong vòng 5 ngày sau khi bắt đầu có kinh, thuốc sẽ phát huy hiệu quả tránh thai ngay lập tức. Nếu bạn bắt đầu vào một thời điểm bất kỳ trong chu kỳ kinh nguyệt, bạn cần uống thuốc ít nhất 7 ngày liên tiếp để đạt được hiệu quả tránh thai. Trong thời gian đó, việc sử dụng biện pháp bảo vệ (chẳng hạn như bao cao su) là cần thiết khi quan hệ tình dục.
• Đối với thuốc tránh thai chỉ chứa Progestin: Tác dụng tránh thai của nhóm thuốc này thường nhanh hơn so với thuốc tránh thai kết hợp. Cụ thể, thuốc có thể đạt được hiệu quả tránh thai sau khi uống 2 viên liên tiếp trong vòng 48 giờ. Nếu trong vòng 48 giờ đó, có quan hệ tình dục, bạn nên sử dụng biện pháp bảo vệ (chẳng hạn như bao cao su).

12.2 Vừa quan hệ xong uống thuốc tránh thai hàng ngày có được không?

Thuốc tránh thai hàng ngày khác với thuốc tránh thai khẩn cấp, chúng cần có thời gian để phát huy tác dụng và cần uống mỗi ngày. 

Nếu bạn uống thuốc tránh thai hàng ngày với mục đích khẩn cấp thì hiệu quả tránh thai sẽ không cao. Bởi thuốc này cần uống ít nhất 2-5 ngày liên tiếp để có tác dụng tránh thai. Trong thời gian đó, nếu có quan hệ tình dục, bạn cần sử dụng thêm biện pháp tránh thai khác như bao cao su hoặc thuốc tránh thai khẩn cấp.

Tuy nhiên, nếu thời điểm uống thuốc tránh thai hàng ngày của bạn vừa hay trùng với lúc vừa quan hệ xong thì bạn hoàn toàn có thể uống chúng theo đúng lịch trình.

12.3 Uống thuốc tránh thai hàng ngày sớm 1 tiếng có sao không? 

Thuốc tránh thai hàng ngày cần được uống mỗi ngày và trong cùng một thời điểm để đạt được hiệu quả ngừa thai tối ưu. Nếu bỏ lỡ thời điểm uống trong ngày, công dụng của thuốc tránh thai sẽ giảm xuống hoặc không còn nữa. 

Tuy nhiên, tùy thuộc vào loại thuốc và thành phần hàm lượng hoạt chất mà thời gian uống có thể dao động một chút mà vẫn giữ được hiệu quả tránh thai. 

• Đối với thuốc tránh thai kết hợp: Có thể sai lệch trong vòng 6-12 tiếng tùy hàm lượng hormone.
• Đối với thuốc tránh thai chỉ chứa Progestin: Có thể sau lệch thời gian uống trong vòng 3 tiếng.

12.4 Phải làm gì nếu lỡ quên 1 liều thuốc tránh thai?

Vì thuốc tránh thai hàng ngày phải uống liên tục để đạt được hiệu quả tránh thai tối đa, nên việc quên uống 1 liều thuốc sẽ làm tăng khả năng thụ thai. Tuy nhiên, rất nhiều người quên uống hoặc quên giờ uống cố định của thuốc. 

• Nếu quên uống 1 viên thuốc có hoạt tính: Hãy uống viên thuốc đã quên càng sớm càng tốt, ngay cả khi đã sang ngày hôm sau. Tức là bạn có thể phải uống 2 viên thuốc trong 1 ngày cho 1 lần quên thuốc. Sau đó, hãy tiếp tục uống những viên thuốc còn lại theo lịch trình. 
• Nếu quên 2 viên thuốc có hoạt tính liên tiếp: Nếu bỏ lỡ 2 viên liên tiếp trong tuần đầu tiên hoặc tuần thứ 2, hãy uống hai viên vào ngày bệnh nhân nhớ và hai viên vào ngày hôm sau, sau đó tiếp tục uống 1 viên mỗi ngày. Nên cân nhắc sử dụng các biện pháp tránh thai khác nếu có quan hệ tình dục cho đến khi bắt đầu một chu kỳ mới.
• Nếu quên uống viên thuốc không có hoạt tính: Có thể bỏ qua viên thuốc đã quên và tiếp tục uống những viên tiếp theo như lịch trình. 

Bên cạnh đó, tình trạng nôn mửa, tiêu chảy nặng ngay sau khi uống thuốc cũng có thể được tính là 1 lần quên liều.

12.5 Uống quá nhiều thuốc tránh thai có sao không?

Nếu một người uống quá nhiều thuốc tránh thai cùng một lúc, các biến chứng rất có thể xảy ra là đau đầu dữ dội, buồn nôn hoặc nôn. Hiện nay, không có thuốc giải độc để điều trị tình trạng này, chỉ có thể điều trị các triệu chứng bằng thuốc chống nôn và thuốc giảm đau.

Nếu xuất hiện các triệu chứng hoặc có yếu tố nguy cơ dẫn đến thuyên huyết khối tĩnh mạch, có thể tạm thời cân nhắc dùng thuốc chống đông máu dự phòng.

Chưa có báo cáo về tác dụng phụ nghiêm trọng do dùng quá liều (chẳng hạn như uống 2 viên thuốc tránh thai hàng ngày 1 lúc hoặc uống thừa 1 viên thuốc tránh thai hàng ngày), bao gồm cả việc trẻ em nuốt phải thuốc tránh thai hàng ngày. Tuy nhiên, nếu sử dụng quá liều thuốc tránh thai hàng ngày có chứa Drospirenone (một chất tương tự Spironolactone có đặc tính kháng mineralocorticoid) thì cần theo dõi nồng độ Kali và natri trong huyết thanh và nguy cơ nhiễm toan chuyển hóa

12.6 Thuốc tránh thai hàng ngày có gây tăng cân không?

Nhiều người nói rằng, họ bị tăng cân sau khi sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày. Tuy nhiên, có rất ít nghiên cứu ủng hộ cho nhận định này.

Trong 1 đánh giá được thực hiện năm 2014, các nhà nghiên cứu đã xem xét 49 nghiên cứu về mối liên hệ giữa việc sử dụng thuốc tránh thai kết hợp và nguy cơ tăng cân. Họ kết luận rằng, không có đủ bằng chứng cho thấy thuốc tránh thai hàng ngày có thể dẫn đến tăng cân.

Các chuyên gia cho rằng, việc tăng trọng lượng cơ thể có thể do giữ nước hoặc các yếu tố khác liên quan đến lối sống và bệnh lý.

12.7 Uống thuốc tránh thai hàng ngày có kinh không?

Vì có chứa các hoạt chất tương tự như hormone nội tiết tố nữ nên nhiều người lo lắng thuốc tránh thai hàng ngày sẽ ảnh hưởng không tốt đến chu kỳ kinh nguyệt.

Thông thường, thuốc tránh thai hàng ngày được uống theo chu kỳ 28 ngày bao gồm 21 ngày dùng thuốc nội tiết tố, sau đó là 7 ngày dùng thuốc giả dược (viên không chứa nội tiết tố). Các công thức mới hơn có thời gian dùng thuốc nội tiết tố dài hơn (ví dụ: 24 ngày) và ít ngày dùng thuốc giả dược hơn (ví dụ: 4 ngày). 

Khi đó, kinh nguyệt thường sẽ xuất hiện trong tuần thứ tư của vỉ thuốc (tức là tuần bạn uống thuốc giả dược hoặc không uống thuốc). Tuy nhiên, một số người bị chảy máu đột ngột hoặc ra máu bất thường trong vài tháng đầu sử dụng thuốc. 

12.8 Thuốc tránh thai hàng ngày có gây vô sinh không?

Trong một nghiên cứu theo dõi khả năng sinh sản ở những người phụ nữ sử dụng thuốc tránh thai kết hợp trong 1 năm liên tục cho thấy, 97% phụ nữ có kinh nguyệt tự nhiên trở lại trong vòng 90 ngày sau khi ngừng sử dụng thuốc.

Ở một số phụ nữ, sự rụng trứng vẫn bị ức chế trong vài tháng sau khi họ ngừng dùng thuốc ngừa thai, nhưng không có tác dụng lâu dài đối với khả năng sinh sản. Thuốc ngừa thai không ảnh hưởng bất lợi đến khả năng sinh sản và thai kỳ khi quá trình thụ thai diễn ra trong hoặc sau khi sử dụng.

12.9 Chưa lấy chồng có nên uống thuốc tránh thai hàng ngày không?

Thuốc tránh thai hàng ngày là một trong những biện pháp tránh thai hiệu quả, tiện lợi và khá an toàn cho người sử dụng. Hiện nay, nồng độ các hoạt chất trong thuốc tránh thai đã được điều chỉnh giảm xuống tới mức tối thiểu để vừa đạt được hiệu quả ngừa thai vừa giảm bớt các tác dụng phụ. 

Các nghiên cứu cho thấy, thuốc tránh thai hàng ngày hiếm khi ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt hoặc khả năng sinh sản của phụ nữ. Vì thế, phụ nữ chưa lấy chồng hoàn toàn có thể sử dụng thuốc tránh thai để ngăn chặn tình trạng có thai ngoài ý muốn. 

12.10 Uống thuốc tránh thai hàng ngày bao lâu thì ngừng?

Với mục đích tránh thai ngoài ý muốn, bạn hoàn toàn có thể uống thuốc tránh thai trong thời gian dài hoặc với thời gian bao lâu tùy thích. Tuy nhiên, nếu gặp các tác dụng phụ hoặc nhận thấy các rủi ro về sức khỏe khi sử dụng thuốc tránh thai, có thể cân nhắc ngừng sử dụng. 

Nếu có ý định mang thai, bạn nên ngừng sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày ít nhất 1 tháng. Điều này để đảm bảo khả năng tiết hormone sinh lý của cơ thể và niêm mạc tử cung đã được điều chỉnh về mức bình thường và sẵn sàng cho việc thụ thai.

12.11 Thuốc tránh thai hàng ngày loại nào tốt?

Hiện nay, các loại thuốc tránh thai được bán tại nhà thuốc với đa dạng các loại từ thành phần đến mẫu mã. Vì thế để lựa chọn được loại thuốc tránh thai phù hợp với bản thân, bạn có thể tham khảo thông tin sau đây:

• Đối với vỉ 21 viên: Loại thuốc tránh thai vỉ 21 viên thường được ưa chuộng bởi những người không muốn uống nhiều thuốc. Tuy nhiên, vì có 7 ngày ngừng không uống thuốc nên đôi khi người sử dụng có thể nhầm lẫn và bắt đầu việc uống lại vỉ mới sai ngày. 
• Đối với vỉ 21 + 7 viên: Loại này có 7 viên không có hoạt tính hoặc chỉ chứa vitamin nên phù hợp sử dụng cho những người hay quên hoặc nhầm lịch uống thuốc. Mỗi ngày đều đặn uống 1 viên giúp họ đảm bảo việc sử dụng thuốc tránh thai hiệu quả.
• Đối với vỉ 24 + 4 viên: Loại này có 21 viên có hoạt tính và thêm 3 viên có hoạt tính nữa nhưng ít hơn, với mục đích làm giảm nồng độ hormone một cách từ từ. Sự kết hợp này có thể làm giảm các triệu chứng tiền kinh nguyệt hoặc khi đang có kinh nguyệt như: đau bụng, tức ngực, cáu gắt, mệt mỏi,... Vì thế, loại này phù hợp với đối tượng thường gặp phải các triệu chứng khó chịu khi đến kỳ kinh nguyệt. Tuy nhiên, giá thành của loại thuốc tránh thai hàng ngày này thường sẽ cao hơn 2 loại trên.

13 Kinh nghiệm cá nhân 

Nhiều chị em phụ nữ lựa chọn thuốc tránh thai hàng ngày là phương pháp bảo vệ cho bản thân. Nếu bạn còn phân vân về việc sử dụng các loại thuốc này, bạn có thể tham khảo kinh nghiệm của những người đã và đang sử dụng.

• Chị Hương: "Tôi thích uống thuốc tránh thai hàng ngày vì nó giúp điều hòa kinh nguyệt của tôi (có kinh nguyệt đều hàng tháng và dễ chịu hơn so với khi không uống thuốc). Ngoài ra tác dụng ngừa thai của thuốc cũng rất tốt. Tôi đã dùng qua nhiều loai thuốc tránh thai hàng ngày trong hơn năm năm, trong thời gian đó tôi đã thử khoảng sáu loại khác nhau. Một số trong số chúng làm thay đổi tâm trạng của tôi hoặc khiến tôi đau bụng, vì vậy tôi phải mất một thời gian để tìm ra loại phù hợp với mình."
• Chị Thảo: "Các loại thuốc này không chỉ làm cho thời kỳ kinh nguyệt của tôi nhẹ nhàng hơn, hết mụn trứng cá và hết chuột rút mà còn khiến tôi cảm thấy tự tin hơn rất nhiều rằng mình sẽ không mang thai! Tôi luôn mang theo vỉ thuốc bên mình, và đặt báo thức trên điện thoại lúc 8 giờ tối mỗi tối để nhắc bản thân cần phải uống chúng."
• Bạn Mai Phương: "Tôi bắt đầu uống thuốc tránh thai hàng ngày khi bắt đầu quan hệ tình dục ở tuổi 17. Tuy nhiên, thuốc này khiến tôi bị đau đầu và vì sử dụng không đúng cách, tôi đã mang thai ngoài ý muốn. Nên tôi đã chuyển sang biện pháp đặt vòng tránh thai."

14 Lựa chọn của Dược sĩ

Với kinh nghiệm và kiến thức về các loại thuốc tránh thai hàng ngày, Dược sĩ sẽ đề xuất một số loại thuốc tiêu biểu để các chị em tham khảo, giúp chị em lựa chọn được sản phẩm phù hợp với bản thân.

• Dành cho bà mẹ đang cho con bú: Phụ nữ đang cho con bú nên sử dụng dòng thuốc tránh thai 1 thành phần (thuốc chỉ chứa progestin) như: Avalo, NAPHALEVO, Embevin 28,... Những loại thuốc tránh thai này không ảnh hưởng đến quá trình bài tiết sữa và không ảnh hưởng đến em bé.
• Dành cho người có nguy cơ mắc bệnh tim mạch: Nếu bạn có tiền sử đột quỵ, có cục máu động và/ hoặc huyết khối tĩnh mạch sâu,... bạn nên sử dụng thuốc tránh thai chỉ chứa Progestin để tránh nguy cơ gặp phải các biến cố tim mạch. Một số biệt dược phổ biến là: Pro Avalo, Newlevo 0.03mg,...
• Dành cho người hay quên uống thuốc: Để tránh việc quên uống thuốc, bạn nên lựa chọn loại thuốc dạng 28 viên. Mỗi ngày bạn uống 1 viên đúng theo chu kỳ kinh nguyệt để thuốc phát huy được công dụng tốt nhất. Hiện nay có 2 loại vỉ 28 viên. Một là loại 21+7 (có 7 viên không có hoạt chất) như Rigevidon 21 + 7.
• Dành cho người ngại uống thuốc: Nếu không muốn uống nhiều thuốc, bạn có thể lựa chọn các loại thuốc tránh thai vỉ 21 viên (như: Regulon, Novynette, Gynera, Mercilon MSD,...).
• Loại thuốc tránh thai có giá thành rẻ: Tùy thuộc vào hoạt chất và công nghệ sản xuất mà các loại thuốc tránh thai hiện nay có giá thành dao động khá lớn. Tuy nhiên, có một số lại thuốc có giá vừa phải mà hiệu quả tránh thai tốt như: Marvelon, Rigevidon 21 + 7,...

15 FDA chấp thuận thuốc tránh thai hàng ngày không kê đơn đầu tiên tại Hoa Kỳ

Ngày 13 tháng 07 năm 2023, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã phê duyệt thuốc tránh thai hàng ngày dạng viên nén Opill (norgestrel) là thuốc không cần kê đơn. Đây cũng là loại thuốc tránh thai hàng ngày đầu tiên được phép sử dụng tại Hoa Kỳ mà không cần đơn của bác sĩ.(n( FDA (Ngày đăng: Ngày 13 tháng 07 năm 2023). FDA Approves First Nonprescription Daily Oral Contraceptive, FDA. Ngày truy cập: Ngày 18 tháng 07 năm 2023)n)

Hành động phê duyệt này mở ra cho người tiêu dùng thêm nhiều lựa chọn trong việc mua thuốc tránh thai đường uống tại các hiệu thuốc mà không cần đơn của bác sĩ. Tuy nhiên, thời gian có hàng và giá cả của thuốc Opill là do nhà sản xuất quyết định.

15.1 Đánh giá của chuyên gia

Patrizia Cavazzoni, MD, giám đốc Trung tâm Đánh giá và Nghiên cứu Thuốc của FDA cho biết: “Sự chấp thuận này đánh dấu lần đầu tiên một loại thuốc tránh thai hàng ngày không kê đơn sẽ là một lựa chọn tiện lợi và phù hợp cho hàng triệu người ở Hoa Kỳ. Nếu dùng đúng theo hướng dẫn sử dụng, thuốc tránh thai hàng ngày được đánh giá là an toàn và hiệu  quả hơn so với các biện pháp tránh thai không kê đơn hiện có trong việc ngăn ngừa nguy cơ mang thai ngoài ý muốn.”

Opill trở thành thuốc không kê đơn và luôn sẵn có tại các nhà thuốc giúp làm giảm các rào cản tiếp cận bằng cách cho phép các cá nhân có được thuốc tránh thai đường uống mà không cần phải gặp bác sĩ trước đó. 

Thống kê cho thấy, gần một nửa trong số 6,1 triệu ca mang thai ở Mỹ mỗi năm là mang thai ngoài ý muốn. Và mang thai ngoài ý muốn có liên quan đến các kết quả tiêu cực đối với  thai phụ và trẻ sơ sinh. Bao gồm việc người mẹ không được chăm sóc đầy đủ khi mang thai, tăng nguy cơ sinh non, tăng nguy cơ trẻ sơ sinh mắc các bệnh lý nguy hiểm và ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ. 

Vì thế, sự sẵn có của thuốc Opill không kê đơn có thể giúp giảm số ca mang thai ngoài ý muốn và các tác động tiêu cực tiềm ẩn của chúng.

16 Tài liệu tham khảo

1. FDA (Ngày đăng: Ngày 23 tháng 12 năm 2023). Birth Control, FDA. Ngày truy cập: Ngày 24 tháng 06 năm 2023.

Danielle B. Cooper ; Preeti Patel ; Heba Mahdi (Ngày đăng: Ngày 24 tháng 11 năm 2022). Oral Contraceptive Pills, NIH. Ngày truy cập: Ngày 24 tháng 06 năm 2023.

3.  Frances E. Casey (Ngày đăng: Tháng 09 năm 2022). Oral Contraceptives, MSD Manual. Ngày truy cập: Ngày 24 tháng 06 năm 2023.

4. Andrew M. Kaunitz (Ngày đăng: Ngày 28 tháng 11 năm 2022). Patient education: Hormonal methods of birth control (Beyond the Basics), UpToDate. Ngày truy cập: Ngày 24 tháng 06 năm 2023.

5.  Carolyn Kay (Ngày đăng: ngày 29 tháng 06 năm 2022). Your Guide to Birth Control Pills: Types, Effectiveness, and Safety, Healthline. Ngày truy cập: Ngày 24 tháng 06 năm 2023.

6. UHS. The Pill, University of Michigan. Ngày truy cập: Ngày 24 tháng 06 năm 2023.

7. Mayo Clinic Staff (Ngày đăng: Ngày 03 tháng 12 năm 2022). Choosing a birth control pill, Mayo Clinic. Ngày truy cập: Ngày 24 tháng 06 năm 2023.

8. Valinda Riggins Nwadike (Ngày đăng: Ngày 17 tháng 04 năm 2023). 10 most common birth control pill side effects, Medical News Today. Ngày truy cập: Ngày 24 tháng 06 năm 2023.

9. Hoàng Hà Phương, Lương Anh Tùng. SỬ DỤNG HỢP LÝ CÁC THUỐC TRÁNH THAI ĐƯỜNG UỐNG, Trung tâm DI & ADR Quốc gia. Ngày truy cập: Ngày 24 tháng 06 năm 2023.