Bùng phát dịch sởi - hậu quả của việc chạy theo anti-vacxin

Trungtamthuoc.com - Anti vacxin là nguyên nhân của bùng nổ dịch sởi gần đây tại Việt Nam và nhiều nước trên Thế Giới. Theo ước tính của Bộ Y tế Việt Nam, từ tháng 9/2018 đến nay số ca mắc sởi tăng nhanh, đặc biệt là khu vực phía Nam.

1 Vaccin là gì? Vai trò của vaccin

Vaccin là các chế phẩm sinh học có tính kháng nguyên, được đưa vào cơ thể để tạo nên miễn dịch chủ động, đặc hiệu cho cơ thể, giúp cơ thể chống lại một số tác nhân gây bệnh.

Bản chất của vaccin có nguồn gốc từ các vi sinh vật, gồm các loại sau: vaccin bất hoạt, vaccin sống giảm độc lực, vaccin giải độc tố, vaccin tái tổ hợp.

• Vaccin bất hoạt: sản xuất từ các tác nhân gây bệnh, nhưng chúng đã bị bất hoạt, tức là không chứa tác nhân gây bệnh còn sống. Chúng bị tiêu diệt dưới tác động của hóa chất hoặc nhiệt độ. Ví dụ vaccin cúm, viêm gan A... các vaccin nay không gây đáp ứng miễn dịch suốt đời, cần tiêm nhắc lại nhiều lần.
• Vaccin sống giảm độc lực: chúng chính là các tác nhân gây bệnh nhưng đã được giảm độc tính, độc tính của chúng bị suy yếu không còn khả năng gây bệnh. Ví dụ vaccin sởi, quai bị... Các vaccin này thường có tác dụng lâu dài, thậm chí có thể miễn dịch suốt đời.
• Vaccin giải độc tố: sản xuất từ ngoại độc tố của vi sinh vật, làm mất tính độc của chúng nhưng vẫn giữ lại tính kháng nguyên. Ví dụ như vaccin uốn ván, bạch hầu. Hoặc chúng có nguồn gốc từ các loại vi sinh vật khác có cấu trúc kháng nguyên giống vi sinh vật gây bệnh. Ví dụ vaccin ngừa lao.
• Vaccin tái tổ hợp: dựa trên nguyên lý gen mã hóa cho kháng nguyên của vi sinh vật. Chúng được tách và tái tổ hợp vào một tế bào thích hợp.^[1]

Vaccin có loại được sử dụng theo đường uống, có loại lại được sử dụng theo đường tiêm (tiêm dưới da, tiêm bắp)...

Cơ chế hoạt động của vaccin: vaccin sau khi được đưa vào cơ thể, hệ miễn dịch nhận diện đây là các kháng nguyên lạ, chúng hủy diệt và ghi nhớ chúng, tạo ra các kháng thể. Do đó, nếu tiếp xúc trực tiếp với các tác nhân gây bệnh, hệ miễn dịch tấn công nhanh chóng và loại bỏ tác nhân gây bệnh ra khỏi cơ thể.^[2]

Nhờ có vaccin, con người có thể phòng tránh được rất nhiều căn bệnh, giảm thiểu được nguy cơ tử vong cũng như nâng cao chất lượng cuộc sống. Đã có rất nhiều căn bệnh đã được thanh toán nhờ tiêm chủng vaccin, điển hình như bệnh đậu mùa.

2 Dịch sởi quay lại - hậu quả của việc anti vacxin

Vaccin có vai trò vô cùng quan trọng đối với sức khỏe của con người, vậy mà thời gian gần dây, trên facebook hay trang mạng xã hội khác, rất nhiều hội anti - vaccin gây hậu quả vô cùng nghiêm trọng. Các hội này phản đối việc tiêm chủng, họ cho rằng như thế là không cần thiết, phải để "tuân theo tự nhiên", đối với họ tiêm chủng là trái với tự nhiên và không có lợi cho bé.

Sự việc này chính là nguyên nhân của bùng nổ dịch sởi gần đây tại Việt Nam và nhiều nước trên Thế Giới. Theo ước tính của Bộ Y tế Việt Nam, từ tháng 9/2018 đến nay số ca mắc sởi tăng nhanh, đặc biệt là khu vực phía Nam.

Trung tâm y tế dự phòng của thành phố Hồ Chí Minh cho biết chỉ trong tuần đầu tiên của năm 2019, thành phố đã có tới 60 ca mắc sởi. Trong khi đó cùng kỳ vào năm 2018 không ghi nhận bất kỳ ca mắc sởi nào. Hiện toàn bộ các quận huyện của thành phố đều ghi nhận có ca sởi. Tính từ đầu năm 2018, bệnh viện Nhi Đồng 1 thành phố Hồ chí Minh đã tiếp nhận hơn 400 trường hợp mắc sởi. Hiện tại, bệnh viên đang điều trị nội trú cho 31 trẻ, trong đó có 4 trường hợp trẻ biến chứng nặng, phải thở máy.

Ở các nước châu Âu, dịch sởi tưởng chừng như đã được thanh toán nhưng lại bùng phát một cách đáng báo động. Năm 2018, số lượng ca mắc sởi vào 6 tháng đầu năm đã tăng gấp đôi so với tổng số ca của năm trước. Bác sĩ nhi khoa Alberto Villani - chủ tịch Hội Nhi khoa Italia cho biết: "Có những người đang chết vì bệnh sởi. Đây là điều không thể tin nổi ở thời điểm 5 hay 10 năm về trước". Họ đang phải đối mặt với một vấn đề rất nghiêm trọng.^[3]

Tổ chức Y tế thế giới WHO cho biết trong năm 2018, số ca nhiễm sởi ở châu Âu đạt kỷ lục trong 10 năm trở lại đây. Theo WHO, trong năm qua, khoảng 82.600 người tại 47 quốc gia châu Âu bị nhiễm bệnh. Trong đó, đã có 72 trường hợp đã tử vong.

Ngày 9/2/2019, các bậc phụ huynh có con nhỏ tại Philippines đang được yêu cầu đưa bé đi tiêm phòng sởi do tình hình dịch đang diễn ra phức tạp, bùng nổ tại đất nước này, khiến ít nhất 20 trẻ em đã thiệt mạng trong 40 ngày qua.

Bộ Y tế Philippin đã cho biết rằng trong 6 tuần đầu năm, đã có 70 người tử vong vì bệnh sởi. Sở dĩ dịch sởi bùng nổ chính là năm 2018, tỷ lệ chích ngừa sởi ở đất nước này chỉ đạt mức 55%. Số ca mắc sởi tại khu vực thủ đô từ ngày 1/1/2019 đến 6/2/2019 đã tăng hơn gấp 5 lần so với cùng kỳ năm ngoái. Kể từ ngày 2/2/2019, thủ đô Manila ghi nhận ít nhất 861 ca nghi mắc sởi.

Vào tháng 11 vừa qua, WHO đã đưa ra cảnh báo tổng số ca nhiễm sởi tăng 30% so với năm 2017, chủ yếu xảy ra ở trẻ nhỏ và người lớn chưa được tiêm chủng, vì vậy WHO đã đưa việc xem nhẹ tiêm chủng vào là 1 trong 10 mối nguy cho sức khỏe nhân loại.

Hãy chích ngừa vaccin đầy đủ để bảo vệ bé khỏi những tác nhân gây bệnh nguy hiểm, đừng a dua theo các hội anti vaccin mà gây hậu quả nghiêm trọng.

Tài liệu tham khảo