Vaseline

Bài viết này không nằm trong Dược thư quốc gia Việt Nam 2022 lần xuất bản thứ 3

Hoạt chất Vaseline được dụng trong lâm sàng là thuốc mỡ bôi ngoài da. Trong bài viết này, Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy (trungtamthuoc.com) xin gửi đến bạn đọc những thông tin về Vaseline.

1 Tổng quan về hoạt chất Vaseline

1.1 Lịch sử ra đời

Năm 1859, Robert Chesebrough, một nhà hóa học đến từ New York, đã đến thăm mỏ dầu Titusville, Pennsylvania ở Hoa Kỳ để nghiên cứu những vật liệu mới có thể thu được từ nhiên liệu. Trong thập kỷ tiếp theo, ông đã hoàn thiện công thức của thạch dầu mỏ Vaseline trước khi mở cửa kinh doanh vào năm 1870. Vaseline nhanh chóng được biết đến với khả năng bảo vệ và phục hồi làn da khô và hư tổn. Trong thế kỷ tiếp theo, nó đã trở thành một sản phẩm chăm sóc da được sử dụng trong các hộ gia đình.

1.2 Đặc điểm hoạt chất Vaseline

CTCT: C15H15N

Vaselin là loại thạch dầu mỏ, còn được gọi là Petrolatum, chất trong mờ, hơi vàng đến hổ phách hoặc trắng, không dẻo, hầu như không có mùi hoặc vị, có nguồn gốc từ dầu mỏ và được sử dụng chủ yếu trong y học và dược phẩm như một loại băng bảo vệ và thay thế chất béo trong thuốc mỡ và mỹ phẩm. Nó cũng được sử dụng trong nhiều loại chất đánh bóng và mỡ bôi trơn, chất chống gỉ và đất sét mô hình.

Vaseline thực tế không hòa tan trong acetone, ethanol, Ethanol nóng hoặc lạnh (95%), Glycerin và nước; hòa tan trong benzen, carbondisulfide, chloroform, ether, hexane, và hầu hết các loại dầu cố định và dễ bay hơi.

2 Tác dụng dược lý của hoạt chất A

2.1 Dược lực học

Vaseline thay thế nước và hoạt động như một rào cản chống lại các điều kiện môi trường khắc nghiệt như gió.

2.2 Tác dụng dược lý nổi bật của Vaseline

Vaseline được biết đến từ năm 1865 khi nhà hóa học Robert Chesebrough được cấp bằng sáng chế cho công thức để chữa lành da khô. Nhưng kể từ khi phát minh ra nó, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy rất nhiều công dụng khác của Vaseline không chỉ liên quan đến chăm sóc da mà còn ở nhiều khía cạnh khác như

• Chữa lành các vết thương trên da

Các nghiên cứu cho rằng vaseline có hiệu quả trong việc giữ ẩm cho da trong quá trình làm lành vết thương sau phẫu thuật. Điều này có nghĩa là, nó thực tốt cho các vết thương ngoài da thông thương, ít để lại những hậu quả nghiêm trọng. Trước khi dùng vaseline nên vệ sinh da sạch sẽ và đúng cách để có thể đạt được hiệu quả tốt nhất nếu không những vi khuẩn, mầm bệnh khác có thể làm bít da và làm chậm quá trình làm lành vết thương.

• Dưỡng ẩm cho tay và mặt

Kem dưỡng da mặt và cơ thể: thoa vaseline khoáng sau khi tắm. Là một loại kem dưỡng ẩm dạng phủ, vaseline sẽ giúp da không bị khô. Ngoài ra, có thể sử dụng nó để trị khô mũi trong mùa lạnh hoặc dị ứng

• Chữa nút gót chân
• Ngăn ngừa hăm tã
• Tẩy trang vùng mắt
• Bảo vệ tóc, ngăn ngữa gãy rụng và chẻ ngọn
• Làm chất bôi trơn

3 Chỉ định - Chống chỉ định của Vaseline

3.1 Chỉ định

Vaseline được dùng trong các trường hợp như

• Khô ráp da, nứt nẻ bàn tay, bàn chân
• Khô môi, ngứa nứt môi
• Nếp nhăn trên da

3.2 Chống chỉ định

Những người mẫn cảm, dị ứng với vaseline

4 Liều dùng - Cách dùng của Vaseline

Dùng đường ngoài, bôi da

Tùy thuộc vào mục định sử dụng để dùng lượng phù hợp

Có thể sử dụng nhiều lần trong ngày

Nên làm sạch vùng da trước khi sử dụng để đạt được hiệu quả tốt nhất

==>> Xem thêm về hoạt chất: Biotin: Vitamin quan trọng cho da và tóc - Dược thư Quốc Gia 2022

5 Tác dụng không mong muốn của Vaseline

Vaseline thực tế khá an toàn với mọi đối tượng, không gây ra kích ứng.

Tuy nhiên, trong trường hợp nếu bạn bị mẫn cảm hay kích ứng khi sử dụng nên ngừng sử dụng và hỏi ý kiến dược sĩ, bác sĩ loại sản phẩm phù hợp để sử dụng hoặc điều trị.

6 Tương tác thuốc của Vaseline

Hiện nay, vaseline chưa được báo cáo thông tin xảy ra tương tác. 

Mặc dù vậy, nếu bạn sử dụng vaseline với các loại sản phẩm trang điểm hoặc các sản phẩm chăm sóc da nên cẩn thận sử dụng, tránh gây ra kích ứng, hoặc hỏi ý kiến chuyên gia da liễu trước khi sử dụng.

==>> Mời quý bạn đọc xem thêm: Vitamin PP: Điều trị bệnh pellagra - Dược thư 2022

7 Thận trọng khi sử dụng Vaseline

Chỉ dùng đường ngoài da, không ăn hay uống

Không thoa vào mắt, niêm mạc

Không sử dụng thuốc này trên vết thương sâu, vết thương đâm thủng, vết cắn của động vật hoặc vết bỏng nghiêm trọng.

Hạn chế sử dụng khi ăn uống

Ngưng sử dụng nếu bị kích ứng

8 Nghiên cứu về việc sử dụng gạc Vaseline y tế để làm dịu vết thương gây ra bởi khẩu trang và mũ

Dịch COVID-19 đã ảnh hưởng đến mọi người trên toàn thế giới, đặc biệt là các nhân viên y tế phải đeo khẩu trang và đội mũ hàng ngày. Sau khi đeo khẩu trang và mũ trong một thời gian dài, da mặt của nhân viên y tế bị căng bởi khẩu trang và mũ chắc chắn sẽ để lại vết hằn và nếp nhăn, khiến mọi người cảm thấy rất khó chịu. Khi điều trị cho bệnh nhân, sự khó chịu này sẽ buộc nhân viên y tế phải điều chỉnh vị trí của khẩu trang và mũ, làm tăng nguy cơ lây nhiễm.

Một phương pháp đơn giản liên quan đến gạc Vaseline y tế để lấy dấu có thể giải quyết những vấn đề này. Lấy dấu hiệu do mũ gây ra làm ví dụ. Lấy một miếng gạc Vaseline y tế; cắt nó thành một dải dài; và áp dụng nó cho lần hiển thị, chỉ nằm trong vùng gạc khi đội mũ. Phương pháp này có thể làm giảm hiệu quả thiệt hại do áp suất mũ gây ra, và nó có thể được áp dụng cho bất kỳ phần da nào bị áp lực bởi khẩu trang và mũ.

Gạc Vaseline y tế được sử dụng trong phòng khám để thúc đẩy quá trình lành vết thương nhanh hơn. Nó không chỉ có chức năng bôi trơn mà còn có thể khóa ẩm, khiến nó trở thành một giải pháp chống nhăn và chống áp lực.

9 Các dạng bào chế phổ biến của Vaseline

Hiện nay trên thị trường Vaseline được bào chế dưới nhiều dạng dùng khác nhau như dạng thuốc mỡ mềm, sáp, kem bôi, … Trong mỹ phẩm, vaseline cũng được sử dụng ở các dạng sản phẩm như son dưỡng, sáp bôi nẻ,....

Một số sản phẩm có thành phần là vaseline như: Vaseline Pure 10g, Haloe Cream, Glycerol Vaseline Paraffine 250g,....

10 Tài liệu tham khảo

1. Được viết bởi chuyên gia của Drugs.com. Vaseline, drugs.com. Truy cập ngày 10 tháng 8 năm 2023.
2. Tác giả Yilin Fang và cộng sự, ngày đăng báo năm 2022. Using medical Vaseline gauze to alleviate the pressure injury caused by a mask and hat, pmc. Truy cập ngày 10 tháng 8 năm 2023.