Nonoxynol-9

Bài viết này không nằm trong Dược thư quốc gia Việt Nam 2022 lần xuất bản thứ 3

Hoạt chất Nonoxynol-9 được biết đến/ sử dụng trong lâm sàng nhằm mục đích tránh thai do có tác dụng diệt tinh trùng. Trong bài viết này, Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy (trungtamthuoc.com) xin gửi đến bạn đọc những thông tin về thuốc/chất Nonoxynol-9.

1 Lịch sử ra đời Nonoxynol-9

Vào những năm 1940, chất diệt tinh trùng hoạt động bề mặt đầu tiên gồm Nonoxynol-9… được phát triển tại Ortho.

2 Đặc điểm hoạt chất Nonoxynol-9

CTCT: C33H60O10

Khối lượng phân tử: 616,833 ( g/mol)

Hình cấu tạo và đặc điểm cấu tạo

Nonoxynol-9, đôi khi được viết tắt là N-9 , là một hơp chất hữu cơ được sử dụng làm chất hoạt động bề mặt . Nó là thành viên của nhóm chất hoạt động bề mặt không ion nonoxynol. N-9 và các hợp chất liên quan là thành phần trong các sản phẩm mỹ phẩm và làm sạch khác nhau. Nó được sử dụng rộng rãi trong các biện pháp tránh thai vì đặc tính diệt tinh trùng của nó

3 Tác dụng dược lý của hoạt chất Nonoxynol-9

3.1 Dược lực học

Nonoxynol 9 được sử dụng như một biện pháp tránh thai diệt tinh trùng và được sử dụng kết hợp với một phương pháp tránh thụ thai như bao Cao Su cho nam và nữ.

Nonoxynol-9 là một chất tẩy có thể tiêu diệt hầu như tất cả mọi tế bào sống bằng cách phân hủy chất béo ở màng tế bào, đồng thời với việc giết chết tinh trùng, Nonoxynol-9 cũng tiêu diệt một số loại vi khuẩn thường có trong âm đạo ( những loại vi khuẩn giúp bảo vệ môi trường âm đạo, ngăn chặn sự nhiễm trùng trong hệ thống tiết niệu – sinh dục do nhiễm khuẩn và nấm gây ra.)

3.2 Cơ chế tác dụng 

Nonoxinol 9 là chất diệt tinh trùng để tránh thai. Nó hoạt động bằng cách làm hỏng màng tế bào tinh trùng, tăng tính thấm dẫn đến mất các thành phần tế bào và giảm khả năng vận động.

3.3 Dược động học

Sự hấp thu và bài tiết của chất phóng xạ ( 14 C) nonoxinol-9 đã được nghiên cứu ở chuột và thỏ không mang thai và ở chuột mang thai. Không có sự khác biệt đáng kể trong phạm vi hoặc tốc độ hấp thu ở động vật mang thai và không mang thai. 

Nồng độ trong huyết tương đạt mức cao nhất khoảng một giờ và tái hấp thu từ nước tiểu vì nonoxinol-9 không thay đổi chiếm khoảng 15-25% và phân khoảng 70% liều dùng dưới dạng không đổi. Ít hơn 0,3% được tìm thấy trong sữa của những con chuột đang cho con bú. 

Không có chất chuyển hóa được phát hiện trong bất kỳ mẫu phân tích.

4 Chỉ định - Chống chỉ định của Nonoxynol-9

4.1 Chỉ định

Nonoxynol 9 được sử dụng như một biện pháp tránh thai diệt tinh trùng và được sử dụng kết hợp với một phương pháp tránh thai như bao cao su cho nam và nữ.

4.2 Chống chỉ định

Trường hợp bệnh nhân bị dị ứng hoặc tăng mẫn cảm với các thành phần của thuốc.

Bệnh nhân mất cảm giác âm đạo, ví dụ như bị liệt và liệt tứ chi.

5 Liều dùng - Cách dùng của Nonoxynol-9

5.1 Liều dùng 

• Có thể sử dụng nhiều màng tránh thai có chứa Nonoxinol 9 trong một ngày theo nhu cầu.
• Đặt màng tránh thai có chứa Nonoxinol 9 vào âm đạo 5 phút trước khi giao hợp.
• Mỗi màng tránh thai có chứa Nonoxinol 9 có tác dụng trong vòng 3 giờ.
• Nonoxinol 9 không có tác dụng ngăn ngừa các bệnh lây qua đường tình dục.

5.2 Cách dùng 

Các sản phẩm chứa hoạt chất Nonoxynol-9 được sử dụng bằng đường âm đạo và chỉ dành cho phụ nữ trưởng thành.

• Dạng kem/bọt/gel: Sử dụng trong vòng 1 giờ trước khi giao hợp. Với dạng bọt, hãy lắc mạnh hộp. Chi thuốc diệt tinh trùng vào ống bơm Nhựa. Đưa ống bơm vào sâu trong âm đạo vào kéo pít-tông để bơm thuốc vào âm đạo. Có tác dụng ngay. Kết thúc giao hợp trong vòng 60 phút sau khi đặt thuốc.
• Dạng màng phim, viên âm đạo, thuốc viên: Đặt ít nhất 15 phút trước khi giao hợp: với dạng màng phim, gấp làm 4 sau đó gấp đôi lần nữa ( điều này giúp đặt dễ dàng). Dùng tay hoặc cần đẩy, người đặt đưa cần đẩy chứa thuốc diệt tinh trùng hoặc màng phim vào sâu trong âm đạo, gần cổ tử cung. Kết thúc giao hợp trong vòng 60 phút khi đặt
• Khi tiến hành đặt màng tránh thai có chứa Nonoxinol 9 vào âm đạo, các ngón tay phải đảm bảo thật khô và việc đặt phải tiến hành nhanh chóng. Không được đặt màng tránh thai có chứa Nonoxinol 9 vào trong lúc đi tiểu tiện.

==>> Xem thêm về hoạt chất: Ethinylestradiol: Thuốc tránh thai estrogen - Dược thư Quốc Gia Việt Nam

6 Tác dụng không mong muốn của Nonoxynol-9

• Nonoxinol-9 gây tổn thương biểu mô và làm tăng nguy cơ nhiễm HIV.
• Nonoxinol-9 có thể gây ra quá mẫn và phản ứng như kích thích, đau, khó chịu, cảm giác nóng rát, ngứa, khô, phát ban và đỏ âm hộ, âm đạo hoặc dương vật.

Thông báo ngay cho Bác sĩ những tác dụng không mong muốn gặp phải khi sử dụng thuốc.

7 Tương tác thuốc của Nonoxynol-9

Không nên sử dụng các sản phẩm sau đây cùng lúc với Nonoxynol-9: Vaseline, Dầu khoáng (dầu em bé), Các chế phẩm âm đạo và trực tràng thân dầu do có thể làm giảm hiệu quả tránh thai của Nonoxynol-9

==>> Mời quý bạn đọc xem thêm: 5-α-Avocuta - Hoạt chất điều trị mụn trứng cá

8 Thận trọng khi sử dụng Nonoxynol-9

• Không cần thiết sử dụng với bao cao su để tăng khả năng tránh thai.
• Trong trường hợp quan trọng, việc lựa chọn phương pháp tránh thai nên được thực hiện với sự tư vấn của bác sĩ kế hoạch hóa gia đình.
• Sản phẩm này không bảo vệ chống lại HIV/AIDS hoặc các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác. Nên được sử dụng bao cao su để bảo vệ chống lại sự lây lan của các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
• Sử dụng liên tục nonoxinol-9 đã được báo cáo là gây tổn thương biểu mô và làm tăng nguy cơ nhiễm HIV. Do đó, phụ nữ có nguy cơ nhiễm HIV / STD và giao hợp hàng ngày nên được khuyên nên chọn một biện pháp tránh thai khác.
• Nếu gây kích ứng âm đạo hoặc dương vật nên ngừng sử dụng sản phẩm.
• Không nên để N9 trong âm đạo lâu hơn 24 giờ.

9 Các câu hỏi thường gặp về hoạt chất Nonoxynol-9 

9.1 Thuốc Nonoxynol-9 giá bao nhiêu? 

Thuốc Nonoxynol-9 có nhiều hàm lượng, dạng bào chế khác nhau nên giá bán khác nhau, không có mức giá cụ thể nên bạn có thể tham khảo chi tiết giá bán tại Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy nhé.

9.2 Có nên sử dụng Nonoxynol-9 cho trẻ em không?

Không nên sử dụng Nonoxynol-9 cho trẻ em, N9 chỉ dành cho phụ nữ trưởng thành

9.3 Phụ nữ có thai và cho con bú có dùng được Nonoxynol-9 không?

• Phụ nữ có thai: Chưa có nghiên cứu khi sử dụng trên phụ nữ có thai, tránh sử dụng cho đối tượng này.
• Phụ nữ cho con bú: Nonoxynol-9 là một chất hoạt động bề mặt không ion tương đối không độc hại và chỉ một lượng nhỏ thuốc được tìm thấy trong sữa động vật sau khi dùng qua đường âm đạo.Trẻ sơ sinh bú sữa mẹ của những bà mẹ sử dụng Nonoxynol-9 đặt âm đạo không gặp phải tác dụng phụ nào. Việc sử dụng Nonoxynol-9 qua đường âm đạo được chấp nhận ở các bà mẹ đang cho con bú.

9.4 Sử dụng Nonoxynol-9 có cần kiêng khem gì không?

Hiện nay chưa có thông tin về tương tác giữa Nonoxynol-9 và đồ ăn, thức uống.

10 Cập nhật thông tin về nghiên cứu mới của Nonoxynol-9

Nonoxynol-9 (N-9) đã được sử dụng trên toàn thế giới như một chất diệt tinh trùng để tiêu diệt tinh trùng trong hơn 60 năm nhưng có thể gây ra tác dụng phụ bao gồm kích ứng âm đạo và có thể làm tăng tỷ lệ thất bại trong việc tránh thai. Một phân tích chi tiết các tài liệu đã xuất bản nhằm đánh giá hoạt động diệt tinh trùng của N-9 đối với tinh trùng đã được thực hiện. Trong kết quả tổng hợp, N-9 làm giảm số lượng tinh trùng hoạt động và khoảng cách chúng di chuyển. Nó cũng gây ra thiệt hại cho cấu trúc của tinh trùng và cách tinh trùng hoạt động và tương tác với trứng. Tóm lại, N-9 tác động đến tinh trùng theo một số cách dẫn đến tinh trùng chết và rối loạn chức năng. 

11 Các dạng bào chế phổ biến của Nonoxynol-9

Nonoxynol 9 có những dạng bào chế và hàm lượng sau: dạng gel với hàm lượng 3%, 4%; dạng bọt với hàm lượng 12,5%; Thuốc đặt âm đạo với hàm lượng 100mg....

Hiện nay trên thị trường có những sản phẩm chứa hoạt chất Nonoxynol-9 như: Màng phim tránh thai VCF, gel Gynor, Contragel…

12 Tài liệu tham khảo

1. Chuyên gia NCBI, Nonoxynol-9, Truy cập ngày 06 tháng 09 năm 2023.

2. Tác giả: Ronald E. Roddy và cộng sự (Ngày đăng: Ngày 20 tháng 8 năm 1998) A Controlled Trial of Nonoxynol 9 Film to Reduce Male-to-Female Transmission of Sexually Transmitted Diseases, The New England Journal of Medicine. Truy cập ngày 06 tháng 09 năm 2023.