Linh sam

1 Giới thiệu về cây Linh sam 

1.1 Tên khoa học của cây Linh sam

Cây linh sam có tên khoa học là Antidesma Acidum, thuộc họ Thầu Dầu Euphorbiaceae

1.2 Mô tả thực vật

2 Phân bố, bộ phận dùng

2.1 Phân bố

Cây linh sam là có nguồn gốc từ các nước ở châu Á, Việt Nam cũng là đất nước ưu chuộng loại cây này. Cây thường được trồng ở khu vực vùng núi hoặc khe suối của một số tỉnh Nam Trung Bộ như Phú Yên, Bình Định, Bình Thuận, Khánh Hòa, …

2.2 Bộ phận dùng

Các bộ phận được thu hái là rễ, cành và lá

3 Cây linh sam có mấy loại?

Cây Linh sam là loại cây có sự đa dạng về mặt hình thái. Hiện nay có thể chia loại cây này thành 4 dạng như sau:

3.1 Linh sam sông Hinh

Linh sam sông Hinh là loại cây có giá trị cao về mặt kinh tế, với số lượng hoa đa dạng, dài và màu sắc nổi bật. Người yêu cây cảnh thường sẵn lòng chi trả một khoản lớn để sở hữu giống cây này. Tuy nhiên, đây cũng là một loài cây quý hiếm.

Linh sam Sông Hinh có lá bóng mượt, đậm và dày, hoa to, đậm màu và có nhiều màu khác nhau như hoa màu trắng sữa, trắng hồng, hồng tím, hoa tím xanh tương ứng với mỗi loại cây trong đó linh sam trắng hồng Sông Hinh khá được ưa chuộng.

Linh sam trắng hồng Sông Hinh là một dòng của Linh Sam sông Hinh, được tìm thấy ở huyện Sông Hinh (Phú Yên, Việt Nam). Dòng này có thân xù xì, thân cây có đường lũa tự nhiên và cao khoảng 3m hoặc đôi khi có thể hơn, được dùng làm bonsai rất đẹp. Hoa có màu trắng ánh hồng. Bạn đầu, nếu nhìn chưa kỹ hoa có màu trắng đục, nhưng lại gần sẽ thấy cánh hoa phủ màu hồng phớt rất nhẹ, đặc biệt khi dưới ánh nắng. 

3.2 Linh sam 86

Đây là loại Linh sam được ưa chuộng đối với những người chơi cây cảnh vì vẻ đẹp đặc biệt của nó. Linh sam loại này đặc trưng bởi lá màu xanh sẫm quyến rũ, lá nhỏ và tương đối đầy đặn. Cây linh sam 86 có cành dễ uốn, ít gãy và mang lại bông hoa rực rỡ. Tóm lại, với những đặc tính này, linh sam 86 là lựa chọn lý tưởng để tạo thành một cây bonsai có giá trị cao.

3.3 Linh sam hạt gạo Tân Phú

Linh sam hạt gạo Tân Phú được biết đến với lá nhỏ đặc trưng, chỉ lớn hơn hạt gạo một chút. Lá có màu xanh đậm, bóng loáng, và có gai nhọn nhưng ít. Thường được trồng ngoài sân vườn để tạo hình dáng cây bonsai cổ thụ.

3.4 Linh sam hoa trắng

Linh sam hoa trắng được trồng ở nhiều nơi như Phú Yên, Ninh Thuận,... và tùy nơi sẽ có nhiều loại linh sam hoa trắng khác nhau.

Linh sam hoa trắng được chia thành nhiều loại như linh sam hoa trắng cuống tím, linh sam hoa trắng cuống xanh, linh sam hoa trắng hồng, linh sam hoa trắng Sông Hinh, linh sam trắng La Hai, linh sam trắng hai màu.

Các loại linh sam hoa trắng sẽ có sự khác nhau về màu sắc hoa, kích thước hoa cũng như các đặc điểm khác về cuống hoa, lá cây...

4 Ý nghĩa phong thủy của cây Linh sam

Cây Linh sam có thân cây rắn rỏi, vỏ ngoài trông thô ráp, xù xì nhưng hoa của nó có màu tím rất đẹp tượng trưng cho sự bền bỉ, kiên trì, luôn luôn tiến về phía trước thì cuối cùng ắt sẽ gặt hái được thành công trong cuộc sống.

Cây linh sam hợp mệnh gì? Theo quan niệm dân gian, người ta thường dựa vào màu sắc của cây để xem loại cây đó hợp với mệnh nào. Vì cây Linh sam có lá màu xanh và hoa màu tím, do đó sẽ hợp với những người mang mệnh Mộc và mệnh Hỏa (vì Mộc sinh Hỏa). Những người có mệnh Mộc, Hỏa được tin tưởng khi trồng cây Linh sam sẽ nhận được nhiều điều tốt đẹp trên con đường công danh sự nghiệp.

5 Cây Linh sam có trồng trong nhà được không?

Đối với những người chơi cây cảnh, họ có sự băn khoăn rằng cây Linh sam có trồng trong nhà được không? Câu trả lời là có. Cây Linh sam có thể trồng trong nhà. Tuy nhiên đây là loại cây ưa sáng, do đó khi trồng trong nhà, gia chủ nên để ở vị trí cây có thể tiếp xúc với ánh sáng mặt trời, hoặc đem cây đi phơi nắng mỗi ngày. Nếu không tiếp xúc đủ với ánh sáng mặt trời, lá cây sẽ nhanh héo úa, cây khó nở hoa và chậm phát triển.

6 Cách trồng cây Linh sam

Có 2 cách trồng chính đối với cây Linh sam là trồng trong chậu hoặc là trồng ngoài đất vườn.

Đối với trồng trong chậu, bạn có thể sử dụng đất hoặc cát, cả hai đều là lựa chọn phù hợp để cây phát triển tốt. Về chậu cây, nên chọn Chậu trồng cây linh sam thuộc loại có khả năng thoát nước tốt, giảm thiểu tình trạng ứ đọng nước và nguy cơ thối rễ cho cây.

Đối với trồng Linh sam ngoài đất vườn,  nên chọn những vị trí có ánh sáng tốt, thoáng mát. Sau khi mua cây Linh sam con về, bạn hãy đào một hố có độ sâu bằng chiều dài của rễ, sau đó đặt cây con vào giữa miệng hố. Sau cùng, hãy lấp đất xung quanh cây sao cho cao hơn mặt bầu đất khoảng 2cm - 3cm để đảm bảo cây không bị đổ ngã. Khi đã hoàn thành việc trồng, hãy tưới nước cho cây vừa đủ.

7 Công dụng của Linh sam

7.1 Làm cây cảnh trang trí

Như đã trình bày, loài cây này có ý nghĩa phong thủy tốt đẹp. Do đó người ta thường sử dụng nó như một loại cây cảnh để trang trí, tăng thêm vẻ đẹp cho ngôi nhà. 

7.2 Thanh lọc không khí

Ngoài công dụng làm cây cảnh, cây cũng có thể giúp lọc sạch không khí bằng việc loại bỏ khí CO2 và thải ra khí O2 giúp không khí trong nhà trở nên thông thoáng hơn. 

7.3 Giá trị kinh tế cao

Cây Linh sam rất được ưa chuộng trong giới chơi cây cảnh. Do có những nhánh và phần thân dễ uốn nắn, cây linh sam có khả năng tạo ra những hình dáng bonsai đẹp mắt, nâng cao giá trị kinh tế của chúng.

7.4 Về công dụng y học 

Lá của Linh sam. được sử dụng trong y học cổ truyền để điều trị chứng đau dạ dày ở trẻ em, các vấn đề liên quan đến tiêu hóa và bệnh tiểu đường. 

8 Thành phần hóa học của cây Linh sam

Các nghiên cứu về hóa chất thực vật của loại cây này đã xác nhận sự hiện diện của các ancaloit, triterpen và Flavonoid. Phương pháp: Sử dụng phương pháp sắc ký để phân lập các hợp chất từ ​​dịch chiết metanol của lá cây A. acidum. Hoạt tính gây độc tế bào của các hợp chất được đánh giá bằng xét nghiệm 3-[4,5-dimethylthiazol-2-yl]-2,5-diphenyltetrazolium bromide (MTT). Ngoài ra, các hợp chất có hoạt tính gây độc tế bào đáng kể đã được chọn để nghiên cứu thêm về đặc điểm apoptosis. Kết quả: Năm loại alkaloid carbazole, clauszoline B (1), clauszoline H (2), mukonal (3), 7-methoxymukonal (4), và heptaphylline (5) và ba dẫn xuất coumarin, 5-demethyltoddaculin (6), xanthoxyletin (7 ) và alloxanthoxyletin (8) được phân lập từ lá của Antidesma acidum. Hợp chất 1 và 4 thể hiện hoạt tính gây độc tế bào đáng kể trên HL-60 với giá trị IC50 lần lượt là 4,8 +/- 0,2 và 8,0 +/- 0,9 mu M. Các hợp chất này không ức chế sự phát triển của dòng tế bào bình thường HEL-99. Thử nghiệm sâu hơn cho thấy hợp chất 1 gây ra apoptosis thông qua việc thay đổi sự biểu hiện của các protein liên quan đến apoptosis và làm giảm quá trình phosphoryl hóa AKT trong các tế bào HL-60.  Kết quả cho thấy các thành phần từ Antidesma acidum có thể chứa các hợp chất hiệu quả có thể được sử dụng làm chất chống ung thư. 

9 Cách chăm sóc cây Linh sam

Chăm sóc linh sam bao gồm các bước quan trọng như sau:

Tưới nước: Linh sam là loại cây ưa nước, cần tưới nước đều đặn và tránh ngập nước. Việc cung cấp đủ lượng nước là quan trọng để cây phát triển khỏe mạnh.

Bón phân: Cây linh sam không đòi hỏi nhiều chất dinh dưỡng. Bạn có thể bón phân định kỳ mỗi 1-2 tháng, sử dụng phân NPK với tỷ lệ 20:10:10, lượng từ 5-10g mỗi lần, cộng thêm compomix 30g mỗi lần. Khi cây bắt đầu ra hoa, việc bổ sung Kali sẽ giúp hoa nở đẹp và to hơn.

Dinh dưỡng:Linh sam có khả năng sống trong nhiều điều kiện môi trường khác nhau và có bộ rễ mạnh mẽ có thể hấp thụ dinh dưỡng từ độ sâu trong đất. Bón phân chỉ cần thực hiện khi cây ra hoa, còn lại không cần nhiều dinh dưỡng.

Phòng ngừa sâu bệnh: Linh sam có thể bị nhiễm sâu bệnh như phấn trắng, bọ rầy, vàng lá, do môi trường hoặc lá hỏng. Để phòng ngừa, thường xuyên cắt tỉa cành lá để cây thông thoáng và sử dụng thuốc trừ sâu kết hợp với 0.01% thuốc tím để ngăn chặn các loại nấm gây hại.

10 Hình ảnh cây Linh Sam Bonsai

11 Tài liệu tham khảo

1. Tác giả Phan Van Kiem và cộng sự (Ngày đăng tháng 4 năm 2016), Alkaloids from the Leaves of Antidesma acidum and Their Cytotoxic Activity, Researchgate. Truy cập ngày 13 tháng 1 năm 2024.